Μερικοί άνθρωποι επιμένουν να διατηρούν μια θετική οπτική ανεξάρτητα από την πραγματικότητα. Όταν όμως αυτή η αισιόδοξη στάση γίνεται υπερβολική ( #ToxicPositivity) οι έρευνες υποδεικνύουν ότι μπορεί να φέρει πλήθος αρνητικών επιρροών και να λειτουργήσεις εις βάρος της ομάδας.

Μια υπερβολική χαρούμενη και αισιόδοξη στάση, σε όλες τις καταστάσεις, συγκαλύπτει σημαντικά συναισθήματα. Οδηγεί τους ανθρώπους να υποτιμούν τους κινδύνους και αποθαρρύνει την ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία μεταξύ της ομάδας, καθώς ο απαισιόδοξος ή και ο ρεαλιστής, δεν βρίσκουν χώρο για να εκφράσουν τις ανησυχίες τους.

Αν γνωρίζετε κάποιον με αυτή τη υπερβολικά αισιόδοξη στάση, μπορεί να είναι απίστευτα εκνευριστικός στη συναναστροφή. Στην κοσμοθεωρία τους, τα πάντα έχουν μια θετική πλευρά και η ευγνωμοσύνη για αυτή την αλήθεια λύνει όλα τα προβλήματα. Αλλά τέτοιες γενικεύσεις μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα σε άλλους που ακολουθούν το παράδειγμά τους.

Η Τοξική Θετικότητα είναι σχετικά εύκολο να εντοπιστεί. Οι υπερβολικά θετικοί άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν κοινοτοπίες για οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση. Εκφράσεις όπως «κοίτα τη φωτεινή πλευρά», «απλά μείνε θετικός/ή», «θα μπορούσε να είναι χειρότερα», «φτιάξε τη διάθεσή σου» και «όλα για κάποιο λόγο γίνονται» μπορεί να προέρχονται από καλές προθέσεις, αλλά απορρίπτουν τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνουν οι άλλοι.

Μια νοοτροπία «μόνο καλές δονήσεις» ( #goodvibesonly) περιθωριοποιεί κάθε έκφραση δυσκολίας ή αγώνα. Και η ολέθρια επίδρασή της δεν σταματά εκεί. Το κλίμα που δημιουργείτε τους αναγκάζει να καταπνίγουν τα αρνητικά τους συναισθήματα, έτσι αυξάνεται το άγχος, η αγωνία και η απομόνωση τους. Αποτέλεσμα της κατάστασης είναι να αποθαρρύνεται η ανοιχτή επικοινωνία και τη συναισθηματική ειλικρίνεια, κάνοντας τους ανθρώπους να αισθάνονται παρανόηση και έλλειψη υποστήριξης.

Το ίδιο ισχύει και για την υπερβολική απαισιοδοξία, για τους ίδιους λόγους με την αντίθετη κατεύθυνση.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η συναισθηματική ακύρωση συσσωρεύεται και μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα ανεπάρκειας, καθώς η κουλτούρα που έχει δημιουργηθεί, αναμένει τους ανθρώπους να είναι πάντα χαρούμενοι ενώ αγωνίζονται με προβλήματα.

Όταν οι ηγέτες έχουν τέτοια τη νοοτροπία, τα μέλη της ομάδας συχνά αισθάνονται μια σιωπηλή πίεση : να φαίνονται αισιόδοξα και χαρούμενα, ακόμη και σε δύσκολες ή επώδυνες συνθήκες, καταπιέζοντας τα αυθεντικά τους συναισθήματά & εμπειρίες.

Η γνήσια αισιοδοξία επιτρέπει την ελπίδα και την ανθεκτικότητα, ενώ εξακολουθεί να αναγνωρίζει όλο το φάσμα των συναισθημάτων που αισθάνονται οι άνθρωποι. Τα μέλη της ομάδας, χρειάζονται τη θετική υποστήριξη καθώς αντιμετωπίζουν αντιξοότητες. Αλλά αυτή η θετικότητα γίνεται τοξική όταν χρησιμοποιείται για να παρακάμψει πραγματικά ζητήματα και προκλήσεις. Η αισιοδοξία δεν μπορεί να είναι ποτέ δικαιολογία για την αγνόηση ενός σοβαρού προβλήματος ή εμποδίου.

Οι καλοί ηγέτες πρέπει να είναι αισιόδοξοι, θετικοί και να πλαισιώνουν μεγάλο μέρος της επικοινωνίας τους προς ένα πιο ‘’φωτεινό’’ μέλλον. Όμως πρέπει να αποδέχονται και τα μέλη της ομάδας χωρίς να απαιτούν από όλους να είναι κεφάτοι και χαρούμενοι σε δύσκολες στιγμές.

Στο τέλος της ημέρας, η σοφία έγκειται στην ισορροπία. Η γνήσια αισιοδοξία δεν είναι μια υποχρέωση για συνεχή χαρά, αλλά η ικανότητα να διατηρείς την ελπίδα και την ανθεκτικότητα, ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζεις πλήρως την ύπαρξη των δυσκολιών και των αρνητικών συναισθημάτων.

Οι αποτελεσματικοί ηγέτες δεν εξαπατούν τον εαυτό τους πιστεύοντας ότι κάθε αγώνας μπορεί να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά με ένα επιφανειακό χαμόγελο. Αντίθετα, δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου η συναισθηματική ειλικρίνεια και η ανοιχτή επικοινωνία δεν θεωρούνται απειλή, αλλά το απαραίτητο θεμέλιο για την επίλυση σοβαρών προβλημάτων και την οικοδόμηση δυνατών, αυθεντικών σχέσεων. Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ αισιοδοξίας και Τοξικής Θετικότητας είναι αυτή ακριβώς: η αποδοχή της πλήρους ανθρώπινης εμπειρίας.

Γιάννης Αθανασόπουλος, ΜΒΑ